Leczenie alkoholizmu

Napoje alkoholowe obecne są w kulturze i tradycji. Spożywa się je z okazji radosnych uroczystości, takich jak narodziny dziecka, jubileusz czy obrona pracy dyplomowej. W konsumpcji takich trunków nie ma nic złego, pod warunkiem, że jest ona w granicach normy. Zgodnie ze statystykami w Polsce, z problemem alkoholizmu boryka się około 16% społeczeństwa. Choroba w dużym stopniu ogranicza wolę osoby uzależnionej, negatywnie wpływa na wiele płaszczyzn jego życia, w tym pozycję ekonomiczną i relacje międzyludzkie. Często pojawiają się nawet problemy z prawem. Nie sposób nie wspomnieć o tym, jak alkohol oddziałuje na funkcjonowanie organizmu, zaburzając homeostazę wielu układów, w tym nerwowego, odpornościowego i pokarmowego. W związku z tym schorzenie wymaga długiego i często niełatwego leczenia.

Spis treści:

 

Definicja alkoholizmu

Pojęcie alcoholismus chronicum po raz pierwszy wprowadził Magnus Huss już w 1849 roku. Zgodnie z powszechnie obowiązującą definicją choroba opiera się na utracie kontroli nad ilością i częstotliwością spożywania alkoholu. Czynniki, które wpływają na rozwój uzależnienia, mają podłoże somatyczne i psychiczne oraz są niezależne od woli. Oznacza to, że alkoholik nie jest w stanie wytrwać w abstynencji. Dokładny mechanizm rozwoju schorzenia nie został do końca poznany. O śmiertelnej dawce mówi się wówczas, gdy ilość tej substancji wynosi od 6 do 8 gramów na kilogram masy ciała.

Charakterystyczne objawy alkoholizmu

Nie da się jednoznacznie i w kilku słowach opisać tego, co dzieje się z ciałem i umysłem alkoholika. Objawy związane z chorobą wychodzą daleko ponad psyche i somę, dotykając przede wszystkim osoby najbliższe, które określa się mianem współuzależnionych. Jednym z kluczowych objawów alkoholizmu jest dążenie do upojenia za wszelką cenę i bez względu na okoliczności. Chory na ogół nie podejmuje rozmów dotyczących swojego problemu i jeśli tylko może, stara się ich unikać. Innym symptomem jest picie w momencie pojawienia się pierwszych zwiastunów zespołu abstynencyjnego. Z czasem potrzeba spożywania coraz większych dawek alkoholu jest silniejsza, ponieważ mniejsze nie przynoszą spodziewanego efektu. Chory może doświadczać również szeregu dolegliwości fizjologicznych, w tym: drżenia mięśniowego, wymiotów, biegunki, zaburzeń snu, bólów głowy, nadmiernej potliwości, rozszerzenia źrenic, tachykardii, wysuszenia śluzówek i nadciśnienia tętniczego. Osoba uzależniona przestaje interesować się otaczającym ją światem. Zapomina o czynnościach, które w przeszłości sprawiały jej przyjemność, traci pasje, zaniedbuje własne hobby, a przede wszystkim rezygnuje z bliskich kontaktów z przyjaciółmi czy członkami rodziny, którzy nie pochwalają jej zachowania. Z oczywistych przyczyn może dojść również do zaniedbania obowiązków zawodowych, co w konsekwencji przekłada się na kłopoty ekonomiczne. Częstym następstwem tego ostatniego są problemy z prawem np. kradzieże, napaści.

Fazy choroby alkoholowej

Praktycznie każdy przypadek alkoholizmu jest bardzo ciężki. W 1960 roku amerykański lekarz Elvin Morton Jedlik opisał jej w 4 podstawowe stadia. W pracy naukowej zatytułowanej „Koncepcja alkoholizmu jako choroby” badacz zawarł informację o tym, jakie są następujące po sobie etapy rozwijającego się i pogłębiającego uzależnienia. I tym samym wyróżnia się fazy:

• wstępną, prealkoholową – rozpoczyna się bardzo niewinnie i nie zapowiada trwałej choroby. Może trwać od kilku miesięcy, nawet do kilku lat. Często zaczyna się od chęci poprawienia sobie samopoczucia z powodu trudnych stanów emocjonalnych, traum lub dramatycznego wydarzenia w życiu. Na tym etapie pojawia się większa tolerancja na duże dawki alkoholu etanolowego,
• ostrzegawcza – zaczynają pojawiać się kłopoty z pamięcią tzw. luki (palimpsesty),
• krytyczna – chory zaczyna tracić kontrolę nad ilością i częstotliwością picia,
• przewlekła – rozpoczyna się od nieprzerwanego, wielodniowego spożywania alkoholu.

Przyczyny alkoholizmu

Nie istnieje jeden, z góry ustalony schemat, który mówi o tym, w jaki sposób rozpoczyna się choroba. Przyczyn alkoholizmu może być wiele. Obecnie mówi się o kilku z nich, a główną jest niewłaściwe wychowanie. Problem ten pojawia się znacznie częściej w dysfunkcyjnych rodzinach, w których obecny były alkohol i przemoc. Patologia w domu jest dużym bodźcem, który wyzwala potrzebę ucieczki w to, co znane i dające pozorne bezpieczeństwo. Duży wpływ na rozwój alkoholizmu ma otoczenie człowieka, zmuszające do sięgnięcia do kieliszka. Do nałogu predestynują również problemy psychiczne. W dzisiejszych czasach niezwykle trudno jest stawić czoła wymagającej rzeczywistości, pędowi związanemu z karierą i potrzebie zarabiania coraz większej ilości pieniędzy. Presja i chwilowe załamania mogą pociągać za sobą potrzebę ukojenia emocji w napojach wysokoprocentowych. Często mówi się także o pewnych predyspozycjach genetycznych, jednak ta kwestia nie została jeszcze do końca zbadana.

 

Zapisz się na leczenie

 

Skutki alkoholizmu

Skutki choroby alkoholowej mogą pozostać z uzależnionym nawet do końca życia. Na podstawie wyników badań Programu Aktywizacji Placówek Odwykowych najpoważniejszym problemem jest zaburzenie życia rodzinnego (94%). Cierpią na tym przede wszystkim współmałżonkowie i dzieci. W większości przypadków związek alkoholika kończy się w sądzie rozwodem, a skutki rozbitej rodziny przekładają się na potomstwo. Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA) to jedna z najczęściej spotykanych grup społecznych. Osoby takie, bazując na przykrych doświadczeniach z własnego dzieciństwa, nie potrafią odnaleźć się w dojrzałym życiu i np. założyć własnych rodzin czy usamodzielnić się finansowo. Często sami wpadają w nałóg, powielając schemat jednego lub obojga z rodziców. Ryzyko rozwinięcia tego syndromu zwiększa się, jeśli uzależnieniu towarzyszyła przemoc: fizyczna bądź psychiczna.

Na drugim miejscu najpoważniejszych i najczęstszych skutków alkoholizmu są problemy w kontaktach z ludźmi (84%). Chory unika spotkań towarzyskich, często wstydząc się swojego problemu. Spotyka się z bowiem z niezrozumieniem i krytyką, czego nie jest w stanie przyjąć. Przez alkohol traci się wieloletnie przyjaźnie, trwałe relacje oraz zaufanie i szacunek innych osób. Kolejną, daleko posuniętą konsekwencją przewlekłego picia są problemy finansowe. Uzależniony od napojów procentowych często nie wywiązuje się z obowiązków zawodowych, np. nie przychodzi do pracy, nie przykłada się do powierzanych mu zadań lub zaciąga kolejne długi. Z powodu bezradności i złości na sytuację, w jakiej się znalazł, może uciekać się nawet do przemocy fizycznej wobec bliskich mu osób.

Poważne powikłania po alkoholizmie

Wieloletnie nadużywanie trunków może skutkować poważnymi konsekwencjami natury zdrowotnej. Najczęściej wymienia się marskość wątroby oraz całkowite zniszczenie błony śluzowej żołądka, łącznie z zapaleniem tego narządu. Długa choroba alkoholowa skutkuje w czasie wyniszczeniem organizmu i niedożywieniem, z powodu niewchłaniana się substancji odżywczych i witamin. Z alkoholizmem związana jest także miopatia i polineuropatia. Nie należy także zapominać o zaburzeniach psychicznych, w tym halucynozie, encefalopatii Wernickego i zespole Korsakowa. Nieleczona choroba może rodzić ryzyko zgonu.

Leczenie choroby alkoholowej

Terapia alkoholizmu to proces bardzo długi i wymagający przede wszystkim wysokiej motywacji osoby uzależnionej. W zależności od stopnia złożoności choroby może odbywać się na oddziale zamkniętym lub mieć charakter ambulatoryjny. Inni chorzy potrzebują jedynie psychoterapii. Przeciętny czas leczenia alkoholizmu wynosi około 2 lata. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że osobą obarczoną tym problemem jest się do końca życia. Najlepsze efekty daje połączenie wielu metod oraz przejście przez początkową fazę, jaką jest detoks.

Poradnie leczenia odwykowego powinny być pierwszym miejscem, w które udaje się pacjent. Ilość spotkań z psychoterapeutą zależy od stopnia uzależnienia, jednakże nie może być rzadsza niż 2 do 3 razy w tygodniu. Kluczowa jest tutaj przede wszystkim chęć leczenia alkoholika przez samego zainteresowanego. Osoba, która wypiera swój problem, uważając, że on nie istnieje, ma niewielkie szanse na wyjście z nałogu. W tego rodzaju placówkach pomoc udzielana jest także rodzinom chorych. Nazywa się ich współuzależnionymi, ponieważ nierzadko muszą zmagać się z objawami alkoholizmu bliskiego. Niezbędne jest zrozumienie, że jest to schorzenie tak samo poważne, jak każde inne, ma swój mechanizm neurobiologiczny i wymaga leczenia.

Istnieją również ośrodki dziennego pobytu, w których zajęcia odbywają się zgodnie z ustalonym harmonogramem. Mają one miejsce najczęściej w dniach roboczych po 5–6 godzin na dobę. Przeciętnie trwają one ok. 2 miesięcy. Aby tego rodzaju leczenie miało sens, muszą zostać spełnione określone warunki. Przede wszystkim pacjent powinien mieszkać w tym samym mieście co placówka bądź w niedalekiej odległości. W przeciwnym razie pojawia się dylemat związany z długimi i codziennymi dojazdami. Dość dużym minusem jest czas oczekiwania na przyjęcie do ośrodka. Osoby zobowiązane do tego na drodze sądowej czasami muszą czekać kilka miesięcy.

Jeśli życie uzależnionego jest zagrożone, konieczne jest przyjęcie jej w trybie natychmiastowym na jeden z oddziałów odwykowych. Pierwszy i podstawowy etap leczenia (odtrucie) trwa od tygodnia do 10 dni. Dopiero po zakończeniu detoksu pacjent powinien kontynuować terapię np. w samopomocowych grupach anonimowych.

 

Zapisz się na leczenie

 

Dlaczego psychoterapia jest tak bardzo ważna?

Największe szanse na wygraną z nałogiem alkoholowym daje świadome podjęcie się psychoterapii. Dlaczego jest to aż tak istotne? Specjaliści są zgodni, że świadomość własnej choroby, w tym jej krótko- i długoterminowych konsekwencji jest najważniejszym czynnikiem, który wpływa na powodzenie terapii. Zmotywowanie alkoholika do rozpoczęcia leczenia nie jest procesem łatwym. Uzależnieni do perfekcji opanowali bowiem sztukę wypierania, bagatelizowania i umniejszania swojego problemu. Myśląc w taki sposób, nie da się wyjść z nałogu. Osobie, która nie rozstaje się z napojami wysokoprocentowymi, trudno jest wytłumaczyć, że jeśli nie zdecyduje się na terapię, czeka ją staczanie się po równi pochyłej. Celem doświadczonego terapeuty jest tworzenie tzw. dysonansów moralnych. Za pomocą specjalistycznych narzędzi psychologicznych musi uzmysłowić choremu, w jakiej pozycji się znajduje i ile może stracić, kontynuując swój nałóg. Krok po kroku pokazuje mu też, co może się zmienić na lepsze, jeśli podejdzie do leczenia w sposób świadomy i odpowiedzialny. Ważne jest, aby nie wprowadzać zmian szybko i na siłę. Wszystko musi być indywidualne dopasowane do określonego przypadku.

Farmakoterapia w leczeniu choroby alkoholowej

Czasami, w połączeniu z psychoterapią, specjaliści decydują się na włączenie leczenia farmakologicznego. Alkohol etylowy wywiera duże spustoszenie w organizmie, wypłukując przy tym ogromne ilości niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania witamin i innych składników odżywczych. Ma to w szczególności spore znaczenie w terapii zespołu abstynencyjnego. Kiedy chory odstawi alkohol, jego ciało jest odwodnione i pozbawione m.in. witamin z grupy B. Alkoholikowi podaje się substancje nawadniające np. dożylnie. Konieczna jest również suplementacja witaminy B1. Lekarze często przepisują uzależnionemu leki z grupy benzodiazepinów, mające działanie uspokajające, ograniczające lęki, ułatwiające zasypianie i przeciwdrgawkowe. Istotne jest jednak, aby nie przyjmować ich dłużej niż 10 dni, ponieważ po tym okresie zwiększa się ryzyko uzależnienia.

W niektórych przypadkach psychoterapię wspiera się farmakoterapią. Wszywki alkoholowe podskórne niejako zmuszają osobę uzależnioną do abstynencji. Tak samo działają doustne tabletki z dysulfiramem. Jeśli chory napije się wówczas alkoholu, zaczyna odczuwać bardzo nieprzyjemne reakcje np. kołatanie serca, ból głowy. Jednakże ta metoda leczenia nie spotyka się z przychylnością terapeutów. W całym procesie najważniejsze jest bowiem zmiana sposobu myślenia, a nie wywoływanie strachu przed pojawieniem się skutków ubocznych zażycia. Inne, dostępne na rynku leki zmniejszają uczucie euforii po przyjęciu alkoholu. Ta metoda także wydaje się w dłuższej perspektywie mało skuteczna.

Jeśli alkoholik nie chce podjąć leczenia…

Długotrwałe leczenie alkoholizmu jest procesem w pełni dobrowolnym. Jeśli nie istnieją prawnie uzasadnione przesłanki, chorego nie da się zmusić do rozpoczęcia terapii. Co więcej, byłaby ona wysoce nieskuteczna. Jedynym rozwiązaniem jest sądowe zobowiązanie, na mocy którego, alkoholik musi poddać się leczeniu. Jednakże cały proces doprowadzenia uzależnionego przed oblicze sprawiedliwości jest bardzo długie i może zniechęcić członków jego rodziny. Jest to zresztą jedna z najczęstszych przyczyn zaniechania starań o oddanie go do specjalistycznej placówki.

Wszystko musi rozpocząć się już na poziomie gminy. Wniosek może złożyć praktycznie każdy np. sąsiad wobec sąsiada, rodzina wobec osoby bliskiej, a nawet instytucja, która zatrudnia alkoholika. O wszczęciu postępowania decydują jednak dwie przesłanki. Pierwsza z nich mówi o braku motywacji i chęci chorego do dobrowolnego rozpoczęcia leczenia. Ważne jednak jest, aby problemy z piciem miały charakter przewlekły. Nie każde upojenie alkoholowe (nawet silne) musi od razu oznaczać nałóg. Drugim czynnikiem jest sytuacja społeczna danej osoby. Jeśli swoim zachowaniem zagraża zdrowiu i życiu innych osób (np. dochodzi do przemocy w rodzinie), musi poddać się przymusowej terapii.

 

Zapisz się na leczenie

 

Agnus terapia – prywatny ośrodek leczenia uzależnień i współuzależnień

Aby pomóc sobie lub bliskiej osobie z walce z tym trudnym nałogiem warto zapoznać się z ofertą prywatnego ośrodka Agnus. Psychiatrzy, lekarze, psychologowie i terapeuci pracujący w placówce mają wieloletnie doświadczenie w walce z alkoholizmem. Do każdego Klienta podchodzą w sposób indywidualny, dobierając do niego spersonalizowany zestaw narzędzi niezbędnych do walki na każdym etapie uzależnienia. Placówka Agnus działa na miejscu w Poznaniu, dlatego rekomendowana jest w szczególności pacjentom z tego obszaru. Ponadto istnieje możliwość skontaktowania się mieszkańców z innych rejonów Polski. Każdy chory, który zdecyduje się na leczenie, ma zapewnioną pełną anonimowość, co zwiększa komfort leczenia.

Odtruwanie alkoholowe w placówce Agnus pozwala na pozbycie się z organizmu szkodliwych toksyn oraz uzupełnienie niedoborów minerałów i witamin. Pomaga to przywrócić równowagę wodno-elektrolitową. Regeneracja wszystkich fizjologicznych układów ludzkiego ciała jest niezbędna, aby następnie rozpocząć psychoterapię.

Po zakończeniu terapii nasi podopieczni mają możliwość kontynuowania uczestnictwa w warsztatach (np. weekendowych). Służymy wsparciem, a chorzy korzystający z usług ośrodka Agnus mają na koncie wiele sukcesów w walce z nałogiem. Zapraszamy do kontaktu mailowego, telefonicznego lub osobistego.