Alkoholizm to bardzo ciężkie zaburzenie, z którego wyjście wymaga od chorego odrzucenia strategii wyparcia i zmierzenia się ze skutkami życia w nietrzeźwości. Pomocny będzie w tym przypadku odwyk alkoholowy, na który zapisuje się osoba chcąca uporać się z chorobą. Jednak często zdarzają się sytuację, kiedy alkoholik nie podejmuje walki z uzależnieniem i zostaje zobowiązany do podjęcia terapii postanowieniem sądu o przymusowym leczeniu.
Kiedy interweniuje sąd? – Przymusowe leczenie alkoholowe
Dorosła osoba fizyczna mieszkająca w Polsce ma zapewnioną konstytucyjnie zdolność do dokonywania czynności prawnych we własnym imieniu. Jednak kodeks cywilny jasno określa sytuacje, w których może dojść częściowego ubezwłasnowolnienia obywatela. Dotyczy to również alkoholików, z zastrzeżeniem, że wskutek ich choroby dochodzi do jednej z poniższych sytuacji:
- rozkładu życia rodzinnego,
- demoralizacji małoletnich,
- utraty pracy,
- systematycznego zakłócania spokoju i porządku publicznego.
Kodeks prawa rodzinnego, a dokładnie ustawa o wychowaniu w trzeźwości, ma bronić małoletnie osoby przed skutkami uzależnienia rodziców. Dlatego, jeśli nieustanne picie ojca lub matki ma negatywny wpływ na rozwój dzieci, wówczas można ubiegać się w sądzie o przymusowe leczenie odwykowe. Prawo chroni jednak nie tylko dzieci, ale również współmałżonka, dlatego sąd może wysłać chorego na leczenie, kiedy wskutek alkoholizmu dochodzi do rozkładu życia rodzinnego. Bardzo częstym powodem takiej decyzji sędziego będzie też utrata pracy bądź problemy chorego z prawem, wynikające z uzależnienia.
Zebranie dowodów
Zanim jednak osoby z otoczenia alkoholika zgłoszą się do sądu, muszą na początek zebrać dowody potwierdzające, że alkoholizm zainteresowanego rzeczywiście wyrządza szkody otoczeniu. Jeżeli w przeszłości wyniku awantury wywołanej przez alkoholika interweniowała policja, notatki sporządzone przez funkcjonariuszy będą dobrym dowodem w sprawie. Również opinia psychologa, który pomaga dzieciom chorego w radzeniu sobie z uzależnieniem rodzica, będą istotne. Warto też zbierać rachunki z barów i sklepów monopolowych odwiedzanych przez chorego, mogą też to być wyciągi z konta, czy dowody na opłacenie izby wytrzeźwień. Z takimi dokumentami rodzina powinna udać się do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, aby tam złość wniosek o przymusowe leczenie alkoholika.
Opinia biegłego odnośnie osoby uzależnionej
Po rozpatrzeniu wniosku komisja gminna wysyła do chorego biegłego, którego zadaniem jest sprawdzenie sytuacji, w jakiej ten się znajduje. Biegły określi, czy rzeczywiście problem alkoholowy występuje, zbada skutki, jakie choroba ma na życie zainteresowanego i jego bliskich oraz określi, czy istnieje szansa, na dobrowolne poddanie się leczeniu. Jeżeli zostanie stwierdzone, że mimo swojego uzależnienia alkoholik nie chce zgodzić się na walkę z chorobą, wówczas biegły wydaje opinię pozytywną, często określając od razu rodzaj terapii, która będzie najlepsza w tym przypadku. Opinia razem ze wnioskiem o przymusowe leczenie alkoholizmu zostaje złożona przez komisję gminną do sądu.
Rozpatrzenie wniosku o przymusowe leczenie
Sędzia po zapoznaniu się z materiałem dowodowym może zlecić wysłanie alkoholika do zakładu leczniczego na dodatkową obserwację, jednak wcześniej następuje przesłuchanie osoby oskarżonej. Jeżeli po otrzymaniu wszystkich danych sąd uzna, że oskarżony nie radzi sobie z nałogiem i nie wykazuje chęci poprawy, wówczas wydaje decyzję o przymusowym leczeniu, określając termin rozpoczęcia odwyku i jego miejsce. Jeżeli chory nie zgłosi się tam dobrowolnie, wówczas niezbędna będzie interwencja policji.
Przebieg leczenia odwykowego
Po trafieniu do ośrodka odwykowego większość chorych poddawanych jest detoksowi alkoholowemu, który łagodzi objawy zespołu abstynencyjnego. Następnie przywraca się chorego do prawidłowego stanu fizycznego, uzupełniając płyny i elektrolity. W ośrodku odwykowym chory bierze udział w terapiach grupowych z innymi uzależnionymi oraz w psychoterapii. Ośrodek można opuścić dopiero wówczas, kiedy jego kierownik stwierdzi, że odwyk zakończył się powodzeniem.